Abhaz Yayınları

Unutulmaz Anılar

 

(Lakoba ve Sariya)

Yazan: Adile Abbasoğlu

Çeviren: Oktay Çkotua

Ağustos-2008

 

As Yayın, anı dizisinin ilkini, Nestor Lakoba gibi önemli bir devlet adamı ve onun eşine ayırmakla Abhaz tarihinin belirli bir dönemine ışık tutmuş oldu.

 

Bu kitap, Abhazyanın Stalin ve Beria döneminde çektiği acıları, Nestor Lakobanın zehirlenerek öldürülüşünü ve eşi Sariya ile oğlu Rauf un insanlık dışı işkencelere tabi tutuluşunu ve bütün işkencelere karşın, ana oğlun babaya ve kocaya bağlılığını ve onların şanlı direnişini destanlaştıran bir kitaptır.

 

Stalin ve Berianın ektiği düşmanlık tohumları yüzünden Kafkas coğrafyası bu gün de huzur bulmuş değildir.

 

Kitap İnsana sistem ne olursa olsun insan faktörü sağlam değilse sistem de çöker dedirtmektedir.

 

Bu değerli, ama acı anıları insanlığa kazandıran Adile Abbasoğlu, geçmişten söz ederken:

Geçmişim, her yerde en büyük engelim... Hepimizin özel bir yaşamı ve bu yaşam bazen çok ağır ve trajik olabilir. Peki bu durumda en iyisi unutmak mı? Hayır! Geçmişini unutmak kendini unutmaktır.

Bu yüzden yaşadığın sürece asla geçmişinden kopamaz ve asla unutamazsın.

 

Asla!... diyor.

 

 

Abhazya'nın Arkeolojik Eserleri

 

Yazan: Gerg K. Şamba

Çeviren: Papapha Mahinur Tuna

Nisan-2008

 

Günümüzün Arkeolojik kazıları Abhazya'nın insanlığın doğuşuna tanıklık eden topraklar arasında olduğunu göstermektedir.

MÖ 100.000 - 40.000 yılları arasında yaşanan ve adına "Mousterian" yada "Orta Paleolitik" denen kültürün tümünü içeren kalıntıların, Abhazya'nın Karadeniz kıyılarında bulundğunu; özellikle Chelleen ve Acheulleen kültüründen olan insanların Gagra ile İngur nehirleri arasında yaşadıklarını tesbit eden bilim adamları, Abhazya'nın hemen her yerinde, tarihin her dönemine ilişkin zengin materyaller bulmuşlardır.

Bu maddi kültürün Abhazya'nın sözlü kültürü ile birebir örtüşmesi de bir halkın ürettiği efsanelerin boş şeyler olmadığını göstermiştir.

Demir Çağı'nın ölümsüz anıları olan Nart Destanlarında çekiç yerine dirseğini, örs yerine dizini kullanan, ham demirden herşeyi yapabilen en eski nalbant Aynar-Jiy böyle bir maddi kültür olmasa doğamazdı.

Maykop'ta bulunan bir tabletin Argonot Efsanesi'ni kanıtladığı gibi, kimbilir daha nice efsane arkeolojik kazılar sonucu kanıtlanacaktır.

Arkeolojik veriler bir halkın kültür tarihi, sosyal yaşamı ve politik geçmişi ile ilgili en tartışmasız kanıtlarıdır. Burada Abhazya'nın zengin Kolhida Kültürü'nü, Abhaz-Hitit, İskit, Eski Yunan, Mezopotamya, Anadolu, Roma, Bizans, Pers gibi kültürle olan ilişkisini ve özgün Abhaz Kültürü'nün özelliklerini göreceğiz. Böylece bir halkın kültürel kimliğini anlamış olacağız.

 

Abhaz Kralı

 

Vitali Amarşan

Çeviri: Mahinur Tuna

Tarihsel Roman Dizisi: 1

Ocak-2008

 

MS. 8. yüzyılda Bir Abhaz kralı ile bir Bizans kralı dönemin güçlü devleti olan Hazar Hakanı’nın kızları ile evlenerek bacanak olurlar. Kızlardan birinin adı “Çiçek” yani İrene’dir. İrene’nin oğlu İmparator Hazar Leon ile Abhaz Kralı II. Leon döneminde yaşanan olaylar ve bağımsız Abhaz Krallığının kurulu anlatılır. Yazarı Vitali Amarşan, dönemin yazılı kaynaklından yararlanarak romanlaştırdığı bu tarihsel gerçekleri anlatırken günümüz stratejilerini anlatır gibidir. Coğrafyalar aynı olduğu sürece sorunlar da aynı kalmaktadır. Roman geçmişten günümüze pek bir şeyin değişmediğini göstermektedir.

 

İlk Türk Kadın Ressam

 

Mihri Rasim (Müşfik) AÇBA

D. 1886-İstanbul- Ö.1954 New-York

 

Açba Ahmet Rasim Paşa’nın kızı. Atatürk’ün, Papa’nın portresini yapan, ilk kez model kullanan, maskı çıkaran, Louvre Müzesi’ne resmi konan ilk Türk ressam. ilk Türk ressam. Kız Güzel Sanatlar Akademisi’nin kurucusu, resim öğretmeni ve müdürü . Zonaro’dan ders aldı. Roma ve Paris’te eğitimini tamamladı, yaşamını Amerika’da noktaladı.

Kökleri ilk Abhaz Kralları Açba Hanedanına dayanan ve Osmanlı Hanedanlığı ile akrabalığı olan, yurt içinde Tevfik, Fikret, yurt dışında ünlü İtalyan şair Gabriel D’Annunzio gibi edebiyatçı dostlar edinen; fakat yaşamı ve sanatı hakkında çok az bilgi bulunan, ilk kadın ressamımız Mihri Hanım hakkındaki ilk kitap da bir kadın tarafından yazıldı.

 

Mahinur Tuna

Biyografi Dizisi: 1

Haziran-2007

 

ABHAZYA TARİHİ

 

Doç Dr. Valeri Beygua

Çeviren: Papapha Mahinur Tuna

Tarih Dizisi: 1

Mayıs 2000

 

 

Başlangıçtan 1921'e kadar kadar

Abhaz Tarihi ile ilgili çok geniş bir zaman dilimini, kronolojik olarak kısa bir şekilde anlatan akıcı bir kitaptır.

 

ABASGİA

 

A. Kollautz

Çeviren: Bahriye Çelebi

Tarih Dizisi: 2

Kasım 2000

 

Abhazya Tarihinin Bizans Dönemine Ait Belgeleri

 

VI.yy Abasgia, Apsilya, Sanigya ve Misimya gibi Abhaz kökenli devletler için kanlı yıllar oldu. Abasgia, Bizans ve Pers İmparatorluklarının savaş alanı haline geldi. Oysa bir zamanlar, Abasgia'ya Roma'nın en iyi ordusu anlamında "A la Prima Abasgorum" diyorlardı

 

APSİLYA VE TSABAL

 

Hazırlayan: Papapha Mahinur Tuna

Tarih Dizisi: 3

Temmuz 2001

 

Marşanlar'ın yönetiminde olan Tsabal'dan sürülen Abhazlar ve Diaspora'daki Tsaballılar'ın listesi

Adından ilk kez MÖ 2000 yılında söz edilen Apsilya, Kodor Boğazı çevresinde oluşan ilk Abhaz devletlerinden birisidir. Bu devletin başkenti olan Tsabal, stratejik, politik, askeri, ticari, kültürel ve arkeolojik yönden son derece zengindir.

 

ÇİPXE

 

Kafkas Aile Damgaları

Hazırlayan: Zafer Süren

Tarih Dizisi: 4

Temmuz 2001

 

6000'e yakın aile sembolünü içeriyor

 

Kafkas Halkları’nın aile sembolleri olan ve Abhaz-Adige dilinde "Çipxe" diye adlandırılan damgalar, toplumun sosyo-ekonomik ilişkilerinin değişmesi ve özel mülkiyet kavramının oluşmasına bağlı olarak, erken dönemlerden itibaren kullanılır hale gelmişlerdir.

 

NOT: 300 adet yeni Abhaz Aile Damgaları eki ile mevcuttur. Tarafınızca bilinen ve kitapta olmayan aile damgalarınızı lütfen iletiniz.

 

ABRISKİL

 

Bagrat Şınkuba

Çeviren: Papapha Mahinur Tuna

Edebiyat Dizisi: 1

Kasım 2000

 

Abhaz Promete'si

 

Biri daha vardır Kaf Dağı'nda zincire vurulan, hatta birkaçı; Abrıskil, Amiran ya da Nesran. Hepsi aynı düşün peşindedir. Çektikleri çile de aynıdır. Zeus'tan bu yana kavga bitmemiştir. Ama "Abrıskil" gibiler bu kavgalardan hiç yılmamışlardır.

 

TAM'A BAHAR GELMEYECEK

 

Zafer Süren

Edebiyat Dizisi: 2

Kasım 2000

 

Kafkas Sürgününe ağıtlar...

 

"Tam'a Bahar Gelmeyecek" son yıllarda Kafkaslarda yeniden yaşanmaya başlayan acıların gündeme gelmesi sonucu güncellik kazandı. Bitti, artık bir daha olmasın, olmaz dediğimiz anda Dünyanın herhangi bir yerinde bir şeyler oluyor. Keder, acı, gözyaşları birbirine karışıyor.

 

 

NART SASRIKUA VE DOKSANDOKUZ KARDEŞİ

 

Ş. İnal-ipa, K.Şakrıl, B. Şınkuba

Çeviren: Papapha Mahinur Tuna

Edebiyat Dizisi: 3

Temmuz 2001

 

Nart Destanı, Abhaz Ulusal Eposu

 

Abhaz Halkına özgü ne varsa; dil, edebiyat, tarih, gelenek, görenek, inanç ve anlayış, kısaca her türlü farklı yaşayış biçimleri burada gözlemlenir. Nartlar kadınıyla erkeğiyle her biri birer kahraman olup, kendi destanlarını kendileri yazarlar.

 

Kafkasya'da Bulunan Antik Eserlerin Keşfi ve Yazılarının Çözümlenmesi

 

Kategori: Arkeoloji - Dilbilim

Yazar / Editör: Georgiy F. Turçaninov

Çeviren: Kayhan Yükseler

Yayın Evi: KAF-DAV Yayınları

ISBN: 978-975-6255-19-3

Dil: Türkçe

Basım Tarihi: Ocak 2009

Basım Yeri: Ankara

Sayfa: 276

 

Bu kitap, bu zamana kadar Kafkasya'da bilinmeyen bir uygarlığın ve bir zamanlar kendilerini Aşuvalar, ülkelerini de Aşuva olarak adlandıran Abhazların, Abazaların ve Ubıhların atalarına ait, kazılarda ortaya çıkarılmış olan sillabik [heceli] yazının çözümü ve incelenmesini içermektedir. Bu ülke İ.Ö. III. binyılda, güneyde Karadeniz'den kuzeye doğru şimdiki Maykop'a kadar uzanıyordu ve Kuzeybatıda Kuban ve güneydoğuda Fazis (Rion) ırmaklarının sınırları dışına çıkıyordu. Aşuva yazısı, İ.Ö. II. binyılın başında, köle tacirlerine satılan Aşuva köleleri tarafından eski Fenike'ye taşınmış ve protobiblos yazısı Aşuva yazısının içinde kök salmıştır. Aşuva (kadim Abhazya) ve Biblos (Fenike) yazıtlarındaki yeknesaklık bununla açıklanabilir. Biblos'taki Aşuva yazısı, kendine özgü Fenike yazısının ortaya çıkmasına temel oluşturmuştur.

 

İÇİNDEKİLER

 

LENİNGRAD KAFKASOLOJİ OKULUNDAN MOHİKANLARIN SONUNCUSU

ÖNSÖZ

GİRİŞ

 

AŞUVA (ESKİ ABHAZ – ABAZA – UBIH) DİLİ HECE TABLOSU

HECE TABLOSU 1 BAŞLIĞINA AİT AÇIKLAMALAR

 

AŞUVA (ESKİ ABHAZ–ABAZA–UBIH) YAZISI HECE TABLOSU

HECE TABLOSU BAŞLIK 5’E AİT AÇIKLAMALAR

 

AŞUVA (ESKİ ABHAZ – ABAZA – UBIH) YAZI DİLİNE AİT ESERLER

TABLO 1. MAYKOP KURGANINDAN SESÇİLLEŞTİRİLMİŞTİR

 

İNCELEME I.MAYKOP KURGANININ GÜMÜŞ KAPLARI ÜZERİNDE BULUNAN SESÇİL HECESEL - RESİMYAZILAR İ.Ö. 3. BİNYIL

TABLO 2. BİBLOS’TAN D BRONZ TABLET

 

İNCELEME 2. BİBLOS’TAN D BRONZ TABLET İ.Ö. 19. YÜZYIL

TABLO 3. BİBLOS’TAN B BRONZ ISPATULA

 

İNCELEME 3 BİBLOS’TAN B BRONZ İSPATULA İ.Ö.19. YÜZYIL

TABLO 4. BİBLOS’TAN A STELİ

 

İNCELEME 4 BİBLOS’TAN A STELİ İ.Ö.19. YÜZYIL

TABLO 5. BİBLOS’TAN TS BRONZ TABLET

 

İNCELEME 5. BİBLOS’TAN TS BRONZ TABLET İ.Ö.19. YÜZYIL

TABLO 6. BİBLOS’TAN F BRONZ ISPATULA

 

İNCELEME 6. BİBLOS’TAN F BRONZ İSPATULA İ.Ö. 19. YÜZYIL

TABLO 7 BİBLOS’TAN İ BRONZ ISPATULA

 

İNCELEME 7. BİBLOS’TAN İ BRONZ ISPATULA İ.Ö. 19.YÜZYIL

 

İNCELEME 8. BİBLOS’TAN E BRONZ ISPATULA İ.Ö. 18-15. YÜZYILLAR

TABLO 8. BİBLOS’TAN E BRONZ ISPATULA

 

İNCELEME 9. BİBLOS’TAN G STELİ (TARİHİ YOK)

TABLO 9. BİBLOS’TAN G STELİ

TABLO 10. MAYKOP İNŞAAT YAZITI

 

İNCELEME 10. YENİ OKUMAYLA MAYKOP İNŞAAT YAZITI İ.Ö. 13-12. YÜZYILLAR

TABLO 11. BİBLOS’TAN ASDRO BA’L YAZITININ ARKA YÜZÜ

 

İNCELEME 11. BİBLOS’TAN ASDRUBAL BRONZ ISPATULANIN ARKA YÜZÜNDEKİ YAZIT İ.Ö. 11-10. YÜZYIL

TABLO 12. BİBLOS’TAN ASDRO BA’L YAZITININ ARKA YÜZÜ

 

İNCELEME 12. ABHAZYA’NIN GUDAUTA BÖLGESİ SİNAPLİ KÖYÜNDEN BRONZ MÜHÜR ÜZERİ YAZI İ.Ö. BİNİNCİ YIL EŞİĞİ

TABLO 13. AKVA (SOHUM) İNŞAT YAZITI

 

İNCELEME 13. YENİ OKUMAYLA AKVA(SOHUM) BİRİNCİ İNŞAAT YAZITI İ.Ö. 2. YÜZYIL

TABLO 14. KRAL SAULAKH’IN ALTIN PARASI ÜZERİNDEKİ MONOGRAM

 

İNCELEME 14 BAZİLEUS (KRAL) SAULAK’A AİT ALTIN PARA ÜZERİNDE BULUNAN AŞUVA YAZISI “MONOGRAMI” İ.Ö. 2. YÜZYIL

TABLO 15. İKİNCİ AKVA (SOHUM) YAZITI

 

İNCELEME 15. İKİNCİ AKVA(SOHUM) YAZITI İ.S. BİNİNCİ YIL EŞİĞİ

TABLO 16. AKVA (SOHUM) AMFORA PARÇASI ÜZERİNDE 2 GRAFİT

 

İNCELEME 16. AKVA (SOHUM) AMFORA PARÇASI ÜZERİNDE İKİ GRAFİT İ.S. 2. YÜZYIL

TABLO 17. ABHAZ SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİ APİANÇA HAVALİSİNDEN KÜPLER ÜZERİNDE İKİ YAZIT

 

İNCELEME 17. TSEBELDA BÖLGESİNDE APİANÇA HAVALİSİNDEN İKİ KAP ÜZERİNDEKİ YAZITLAR İ.S. 3-5. YÜZYILLAR

TABLO 18. ASSC APUŞTA HAVALİSİNDEN KİRMEN ÜZERİ YAZI

 

İNCELEME 18. TSEBELDA BÖLGESİNDE APUŞTA HAVALİSİNDEN KİRMEN ÜZERİ YAZI İ.S. 4-5. YÜZYIL

TABLO 19. ASSC GAGRA BÖLGESİNDEN ÇÖMLEKÇİ DAMGALARI VE İŞARETLERİ

 

İNCELEME 19. ABHAZYA ÖZERK SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİ GAGRA BÖLGESİNDEN KÜP KIRIKLARI ÜZERİNE KAZILAN AŞUVA ÇÖMLEKÇİLERİN DAMGALARI VE İŞARETLERİ

TABLO 20. SOHUM BÖLGESİ AŞAĞI EŞARA KENTİNDEN YAZIT FRAGMANI

 

EK-1 İNCELEME 20. SOHUM BÖLGESİ TARİHİ AŞAĞI EŞERA KASABASINDAN BİR YAZIT FRAGMANI İ.Ö. 3-2. YÜZYIL

EK-2 İNCELEME 21. BİBLOS’TAN TAŞ BLOK ÜZERİNDE K VE 1 YAZITLARI

TABLO XXII BİBLOS’TAN 1 NO.LU MEZAR YAZITI

AŞUVA (ESKİ ABHAZ-ABAZA-UBIH)YAZISI HECE TABLOSU

 

SONSÖZ 2

GEORGİY FYODOROVİÇ TURÇANİNOV VE BİLİMSEL MİRASININ KADERİ

KISALTMALAR

DİPNOTLAR

 

 

 

Eski Hatıpsa Kentinden Mesaj

 

Kategori: Arkeoloji - Dilbilim

Yazar / Editör: Lovpaçe Nurbiy

Çeviren: Kayhan Yükseler

Yayın Evi: KAF-DAV Yayınları

ISBN: 978-975-6255-21-6

Dil: Türkçe

Basım Tarihi: Ocak 2009

Basım Yeri: Ankara

Sayfa: 64

 

Bu küçük kitapçık büyük heyecan yaratacak bir keşif iddiasında değildir, zira araştırmamızın konusu olan Fat-Meot “tabletçikleri” arkeologlarca uzun zamandır bilinmektedir. Tabletlerin üzerindeki işaretler de [semboller] bildiği-miz konular. Arkeologlar-Kafkasologlar bu işaretleri hem damga, hem kült sembol, hem de yazı olarak tanımlıyorlar. Burada yapılan sadece “tabletler” üzerindeki işaretlerin, eski yazının belirlenmiş sistemiyle somut biçimde yeni bir mukayesesi ve 200 den fazla işaretin niceliksel eklenmesi işidir.

Dolayısıyla, zamanla bu yönde yapılacak bilimsel-paleografik bir çalışma, Rusya’da yazı alanında bir ulusal sistemin daha temelleşmesine ve kabulüne, böylece ülkemizdeki yaklaşık 1000 yıllık yazı tarihinin derinleşmesine yol açacaktır.

Gerçi metinde Hatıpsa kadim kentinin nerede bulunduğu ve nasıl bir şey olduğu açıklanmıyor, ama bu çalışmada arkeolojik bilgilerden yola çıkarak okura hayalinde canlandırması olanağı sağlıyor.

Broşür, eski dünya tarihi ve paleografisi üzerine metodik ders kitabı ola-rak hazırlanmıştır. Ayrıca bu kitapçık eski tarihe meraklı olan ve Kafkasya’nın-Iodışa yurtseverleri için hazırlanmıştır. (Önsözden)

 

İÇİNDEKİLER

 

NAÇEREZİY’E ESKİ KÜTÜPHANE

KAFKAS DAMGALARININ TETKİKİ TARİHİ

İŞARETLEME SİSTEMİNİN OLUŞUMU VE BAĞLANTI MEKANİZMASI

LİTERATÜR

N.M.DUNAYEVSKAYA’NIN DERS KİTAPLARI TEMELİNDE OLUŞTURULAN MEOT-FAT TABLETLERİ ÜZERİNDEKİ ŞEKİLLERE AİT HİTİTÇE-ADIGECE-RUSÇA SEMANTİK SÖZLÜK “HİTİT HİYEROGLİFLERİNİN DİLİ” VE EMENUEL LAROCHE “ES HIEROGLIPHES HETTIES” (PARİS, 1960)